Γράφει ο Γιάννος Μπαρμπαρούσης
πολιτικός επιστήμων-διεθνολόγος
Ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς. Η ενέργεια της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, με απρόσμενη για πολλούς επιτελεστικότητα, βρήκε τη φυσική της περιφερειακή κλιμάκωση στην Υεμένη. Η «αυτοκρατορία» που έχει δημιουργήσει το επαναστατικό Ιράν σε Συρία, Λίβανο, Ιράκ και Υεμένη δυσχερέστατα θα καμφθεί από σπασμωδικές αντιδράσεις, οι οποίες συνιστούν απτή απόδειξη της φθοράς του μεταπολεμικού status quo.
Η Ελλάδα, η Κύπρος και ο απανταχού Ελληνισμός έχουν εγκαθιδρύσει μια σχέση στενής συνεργασίας, με στρατηγικά χαρακτηριστικά, με το Ισραήλ την τελευταία δεκαπενταετία. Αποτέλεσε γενικά μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, δυστυχώς όμως με όλα τα αρνητικά συμπαρομαρτούντα, γνωστά παντάπασι πλέον: οι υπερφίαλες προσδοκίες πάντοτε διαψεύδονται, ειδικά όταν περιμένεις άλλοι να δώσουν τις δικές σου μάχες.
Η Ανατολική Μεσόγειος, ο ζωτικός μας χώρος, είναι οργανικά αλληλένδετη με τον Περσικό Κόλπο, τη σημαντικότερη, εισέτι, περιοχή για την εξασφάλιση γεωπολιτικής ισχύος στον πλανήτη. Εκεί βρίσκεται η κονίστρα της διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ, Ισραήλ και Ιράν. Και στον Περσικό Κόλπο οι εξελίξεις προοιωνίζονται δυσχερείς για υφιστάμενο καθεστώς των Σουννιτικών μοναρχιών, μέσω του οποίου επικαθορίζεται ο παγκόσμιος συσχετισμός πετρελαϊκής ισχύος και η δεσπόζουσα θέση των ΗΠΑ.
Ποιοι είναι οι στρατηγικοί στόχοι των ΗΠΑ στον Περσικό Κόλπο; Βασικά, τέσσερεις.
Να εξασφαλίζεται η διαιώνιση της πρόσβασής τους στο πετρέλαιο του Κόλπου σε λογική τιμή και χωρίς τη δαμόκλειο σπάθη πολιτικού, οικονομικού ή στρατιωτικού εκβιασμού, με ταυτόχρονο αποκλεισμό ρωσικής, ιρανικής και κινεζικής διείσδυσης.
Να εξασφαλίζουν ένα σταθερό και παραγωγικό εμπορικό ισοζύγιο.
Τα αραβικά κεφάλαια του Κόλπου να καταθέτονται και να επενδύονται στη Δύση και κυρίως στις ΗΠΑ, με ένα τμήμα τους να χορηγείται ως βοήθεια σε κυβερνήσεις και οργανώσεις φιλικά διακείμενες στην αμερικανική υψηλή στρατηγική.
Να διατηρηθεί το sui generis πλέγμα πολιτικοστρατιωτικής εξάρτησης των μοναρχιών από τις ΗΠΑ και συνακόλουθα να οδηγούνται οι μοναρχίες αυτές στην υποστήριξή των αμερικανικών στρατηγικών επιδιώξεων, με κορωνίδα την ειρηνική επίλυση της αραβο-ισραηλινής σύγκρουσης, ιδανικά με την εγκαθίδρυση και αναγνώριση ενός πλήρως ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, το οποίο όμως θα είναι de facto έρμαιο της ισραηλινής σκληρής ισχύος.
Το Ισραήλ, μέχρι πρότινος σε ρόλο προνομιούχου υποσυστήματος σε αυτό το σύστημα κατανομής περιφερειακής ισχύος, ήδη βλέπει τις δυνατότητές του να περικόπτονται. Για πρώτη φορά στην περίοδο του Μπαράκ Ομπάμα (πολύ πριν ο Μπάιντεν υποχρεώσει, το 2022, το Ισραήλ να δεχτεί την ταπεινωτική συμφωνία με το Λίβανο, ο οποίος φυσικά δεν το αναγνωρίζει), κατέστη διαυγές ότι οι μέρες της απόλυτης κυριαρχίας του εβραϊκού στοιχείου στο Δημοκρατικό Κόμμα έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Με απόφαση του Νετανιάου προχώρησε ραγδαία μία τάση την οποία ήδη είχαν κάνει αναπόφευκτη οι πολιτισμικές και δημογραφικές εξελίξεις της αμερικανικής κοινωνίας: η μετακόμιση, δηλαδή, των ισχυρότερων εβραϊκών οργανώσεων στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Προσωρινά αυτό θα αποβεί επωφελές για τους Ισραηλινούς (αναγνώριση Ιερουσαλήμ, συμφωνίες του Αβραάμ) αλλά μεσοπρόθεσμα η σύμπραξη αυτή, όπως κάθε αφύσικη ένωση, θα διαλυθεί. Η ψυχή και η καρδιά του νέου Ρεπουμπλικανικού Κόμματος απεχθάνεται το εβραϊκό στοιχείο, το οποίο θεωρεί και ως μήτρα των neocons, που τόσες συμφορές προκάλεσαν στην αμερικανική πολιτική.
Το Ιράν έχτισε την «αυτοκρατορία» του αριστοτεχνικά εκμεταλλευόμενο τα λάθη Αμερικανών και Ισραηλινών (κραυγαλέο παράδειγμα το Ιράκ), αλλά και επιδεικνύοντας αξιοθαύμαστη επιτελεστικότητα στους τακτικούς ελιγμούς, στον ανορθόδοξο πόλεμο και στην ανάδειξη και αξιοποίηση μιας πραγματικότητας, ότι δηλαδή αποτελεί τη μόνη σημαντική κρατική οντότητα η οποία χειροπιαστά ενισχύει τους Παλαιστινίους και φθείρει τους Ισραηλινούς. Αυτό έχει τεράστια σημασία για τους πιστούς μουσουλμάνους (είτε είναι Σουννίτες είτε Σιίτες).
Το κλειδί είναι ο Λίβανος: παραμένει αλησμόνητη η ταπεινωτική εμπλοκή και συνακόλουθη υποχώρηση του «πολύ» Ρέιγκαν το 1982-84. Ήταν εκείνη, ακριβώς, η χρονική στιγμή κατά την οποία φούντωσε ο μύθος της Σιιτικής αντίστασης και της Χιζμπάλα (η οποία, επισήμως, δεν υπήρχε ακόμα).
Οι Σουννίτες μονάρχες του Κόλπου, για να επιβιώσουν, θα πρέπει να ικανοποιήσουν, εκόντες άκοντες, τη νέα αρχιτεκτονική ισχύος της περιοχής, στην οποία το Ιράν θα επιτελεί κεντρικό ρόλο. Ήδη το βλέπουμε αυτό, βασικά στο Κατάρ. Αλλά και η Σαουδική Αραβία, όπως καταδεικνύει η πρόσφατη συμφωνία της με το Ιράν (με τη μεσολάβηση, μάλιστα, των Κινέζων), αποφάσισε αρχικά την ύφεση και την «ψυχρή ειρήνη» με το Ιράν, η οποία, όμως, την επόμενη δεκαετία ίσως μεταλλαχθεί σε κάτι πολύ βαθύτερο.
Προσωπικά, εκτιμούμε βαθύτατα το διαχρονικό φιλελληνισμό πολλών Σαουδαράβων αξιωματούχων. Ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν αποτελεί κορυφαία παγκόσμια προσωπικότητα, με μεγαλόπνοα οικονομικά σχέδια, αλλά το επιτελείο του οφείλει να προσέξει πολύ και να μην το παρακάνει με τις μεταρρυθμίσεις, για να μην επαναληφθούν τα λάθη που διέπραξε ο τελευταίος Σάχης.
Η Ελλάδα και η Κύπρος επιβάλλεται να ζυγίσουν την πραγματικότητα όπως είναι, με γνώμονα τη δυναμική παρουσία του Ελληνισμού στο φυσικό του ζωτικό χώρο, πάντοτε με κύριο άξονα την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής. Κανείς δεν πρόκειται να πολεμήσει τις δικές μας μάχες. Αλλά ούτε και εμείς θα δώσουμε το αίμα μας για να ικανοποιηθεί ο κάθε neocon που ονειρεύεται πυρηνικό χτύπημα στο Ιράν.
Οποιοδήποτε περιφερειακό σχήμα στο οποίο εντασσόμαστε οφείλει να θωρακίζει τον Ελληνισμό και, a fortiori, να περιορίζει την Τουρκία και να αυξάνει το κόστος κατοχής της Κύπρου. Αυτό μας καίει, όχι το Ιράν. Η Ουκρανία δεν έγινε, άραγε, μάθημα;
.militaire.gr